Cách xưng hô dành cho người đứng cúng giỗ

Tín ngưỡng Việt xin liệt kê các cách xưng hô theo lối Hán Việt cổ ngữ cho người đứng cúng để các bạn tham khảo

Bảng tổng hợp các cách xưng hô theo lối Hán Việt dành cho người đúng cúng giỗ

KHAI NGẠCH (danh xưng) TRONG VĂN CÚNG GIA TIÊN

Duy: lời dạo đầu. Cẩn dĩ: kính cẩn dâng lên. Vị tiền: trước linh vị. Viết: kính thưa. Vì hữu: nhân có việc. Thượng hưởng: mong hưởng. Cẩn cáo: kính trình.

Quý công: là chữ đặt sau tên họ các cụ ông để tỏ lòng tôn kính. Tên huý là tên khai sinh, tên gọi thường ngày khi còn sống. Tên tự là tên chữ được đặt khi có danh tiếng hoặc trước khi chết. Chữ "Phúc" được dùng đặt sau tên tự của các cụ ông cho những người sống được từ 50 tuổi trở lên; chữ "Trung" cho người sống từ 30 đến dưới 50 tuổi; chữ "Thuần" cho người sống từ 16 đến dưới 30 tuổi; chữ "Tảo" cho người dưới 16 tuổi. Tên thuỵ: là tên do Nhà vua hoặc do quan trên đặt cho những người có chức tước. Tên hiệu: tên gọi cho đẹp của các cụ ông khi có thành đạt về văn chương, khoa bảng. Người ta cũng thường đặt tên hiệu cho các cụ bà trước khi chết. Hiệu diệu: là tên do nhà chùa đặt cho các cụ bà lúc quy y Tam Bảo.

Cúng bậc trên cụ cố xưng là: Huyền tôn / Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỉ.

Cúng cụ cố xưng là: Tằng tôn / Tằng tổ khảo, Tằng tổ tỉ.

Cúng ông xưng là: Nội tôn / tổ khảo, tổ tỷ. Cúng ông, bà ngoại của mình xưng là: Ngoại tôn / Ngoại tổ khảo, Ngoại tổ tỷ. Cúng ông, bà nội bên vợ xưng là: Tôn nữ tế / Nhạc tổ khảo, Nhạc tổ tỷ.

Cúng cha khi còn mẹ xưng là: Cô tử (con trai), Cô nữ (con gái) / Hiển khảo. Cúng mẹ khi còn cha xưng là: Ai tử (con trai), Ai nữ (con gái) / Hiển tỷ. Khi cha, mẹ đều đã mất xưng là: Cô ai tử (con trai), Cô ai nữ (con gái. Vợ lớn của cha là Hiển tỷ Chính thất. Vợ hai của cha là Hiển tỷ Thứ thất. Mẹ hai lấy cha khi mẹ cả đã mất là Hiển tỷ Kế thất. Cúng cha, mẹ vợ xưng là: Tế tử / Hiển Nhạc khảo, Hiển Nhạc tỷ.

Cúng bác, chú, cô của cha xưng là: Vân tôn / Tổ bá Khảo, Tổ bá tỷ; Tổ thúc Khảo, Tổ thúc Tỷ. Chưa lập gia đình: Mãnh tổ khảo, Tổ Cô.

Cúng bác, chú, cô xưng là: Đường tôn / Đường bá Khảo, Đường bá thẩm (bác dâu); Đường thúc khảo, Đường thúc thẩm (thím dâu), Đường cô (chị hoặc em của bố), Đường trượng cô (anh hoặc em rể của bố). Trường hợp chết trẻ / Mãnh khảo, Thân cô.

Cúng anh, chị, em xưng là: Bào huynh hoặc Bào đệ / Thệ huynh (anh), Thệ đệ (em), Thệ tỵ (chị), Thệ muội (em).